Opinie prawne

Opinia dotycząca zakazu stosowania lakierów żelowych, hybrydowych oraz odżywek do poznokci w postaci lakierów przez pracowników medycznych sprawujących opiekę nad pacjentem.

Czy pielęgniarka, położna wykonująca zawód w ramach działalności leczniczej jako praktyka zawodowa zobowiązana jest uzyskać nowy 14 – znakowy numer REGON?

KONSULTANT KRAJOWY W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO I POŁOŻNICZEGO
mgr Leokadia Jędrzejewska
Opinia prawna
w sprawie wykonywania badania elektrokardiograficznego przez położną

Zasady wykonywania zawodu pielęgniarki i położnej oraz zasady prowadzenia rejestru praktyk zawodowych uregulowane zostały w ustawie o działalności leczniczej z dnia 15 kwietnia 2011r , która weszła w życie w dniu 1 lipca 2011r oraz w ustawie o zawodach pielęgniarki i położnej z dnia 15 lipca 2011r, która wejdzie w Zycie od dnia 1 stycznia 2012r.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011r pielęgniarki i położne mogą wykonywać zawód w ramach:
1/umowy o pracę,
2/stosunku służbowego,
3/umowy cywilnoprawnej
4/wolontariatu.
5/praktyki zawodowej indywidualnej lub grupowej w formie spółki cywilnej,jawnej lub partnerskiej ( art. 5 ust. 2 pkt. 2 ustawy o działalności leczniczej).
Pielęgniarka i położna wykonująca zawód w formach wymienionych w pkt 1-3 są zobowiązana jest do informowania okręgowej rady pielęgniarek i położnych w terminie 14 dni od o nawiązania stosunku służbowego lub umowy oraz o rozwiązaniu stosunku służbowego lub umowy.
W w/w informacji należy wskazać:
-nr prawa wykonywania zawodu,
-datę zatrudnienia i stanowisko,
-miejsce wykonywania zawodu,

Zgodnie z art. 5 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011r o działalności leczniczej pielęgniarki mogą wykonywać zawód w ramach działalności leczniczej na zasadach określonych w ustawie i przepisach odrębnych, po wpisaniu do rejestru podmiotów w formie:
- jednoosobowej indywidualnej praktyki pielęgniarki (specjalistyczna praktyka),indywidualnej praktyki pielęgniarki (specjalistyczna praktyka) wyłącznie w miejscu wezwania,
-indywidualna praktyka pielęgniarki (specjalistyczna praktyka) wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego na podstawie umowy z tym podmiotem,
- spółki cywilnej, spółki jawnej albo spółki partnerskiej jako grupowa praktyka.

Miejscem wezwania nie może być przedsiębiorstwo podmiotu leczniczego ( art. 20 ustawy o działalności leczniczej)

Organem prowadzącym rejestr podmiotów wykonujących praktykę zawodową (działalność leczniczą )dla pielęgniarek jest okręgowa rada pielęgniarek i położnych właściwa dla miejsca wykonywania praktyki zawodowej pielęgniarki (art. 106 ustawy o działalności leczniczej).

Pielęgniarka, która zamierza wykonywać zawód w ramach działalności leczniczej (indywidualną lub grupową ) składa organowi prowadzącemu rejestr wniosek o wpis do rejestru. Wniosek o dokonanie wpisu powinien zawierać dane wymienione w art. 102 ust 1 i 2 ustawy o działalności leczniczej.

Organ prowadzący rejestr obowiązany jest dokonać wpisu do rejestru oraz wydać zaświadczenie o wpisie w terminie 30 dni od dnia wpływu wniosku. Jeżeli organ prowadzący rejestr nie dokona wpisu w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku, a od dnia złożenia wniosku upłynęło 40 dni, wnioskodawca może rozpocząć działalność po zawiadomieniu na piśmie organu rejestrowego. Termin 40 dniowy nie ma zastosowania w sytuacji gdy wnioskodawca zostanie wezwany do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni. Termin 30-to dniowy biegnie od dnia dokonania uzupełnień.

Podmiot wykonujący działalność leczniczą wpisaną do rejestru obowiązany jest zgłaszać organowi prowadzącemu rejestr(tj. oipip) wszelkie zmiany dotyczące danych objętych rejestrem w terminie 14 dni od ich powstania. W przypadku nie zgłoszenia zmian w oznaczonym terminie organ prowadzący rejestr może , w drodze decyzji administracyjnej nałożyć karę pieniężną w wysokości do 10-ciokrotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, na podstawie uchwały podjętej przez właściwą okręgową radę pielęgniarek i położnych .

Radca prawny OIPiP
Halina Domańska

.Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009r (Dz.U nr 76 poz.641) - przepisy wprowadzające ustawę o prawach pacjenta i Rzeczniku Prawa Pacjenta ,ustawę o akredytacji w ochronie zdrowia ustawę o konsultantach w ochronie zdrowia spowodowała ,iż dniem wejścia w życie tej tj. z dniem 21 maja 2009r ustawy zaczęły obowiązywać przepisy ustawy o prawach pacjenta.
Ustawa o prawach pacjenta nakazuje przestrzeganie praw pacjenta przez:
-organy władzy publicznej właściwe w zakresie ochrony zdrowia,
-Narodowy Fundusz Zdrowia
-podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych,
-osoby wykonujące zawody medyczne,
-inne osoby uczestniczące w udzielaniu świadczeń zdrowotnych.
Katalog podmiotów zobowiązanych do respektowania ustawowo określonych praw pacjenta jest spory. Osobami tymi są m.in. osoby wykonujące zawody medyczne ,co oznacza, iż dotyczy to także pielęgniarek i położnych.
Obok wymienionej na wstępie ustawy o prawach pacjenta także ustawa o zawodzie pielęgniarki i położnej z 1996r zawiera przepisy zobowiązujące pielęgniarkę i położną do wykonywania zawodu i respektowania praw pacjenta. Z ustawy o zawodzie pielęgniarki wynika, iż pacjent ma prawo do:
*udzielania mu świadczeń zdrowotnych przez pielęgniarkę i położną ,posiadającą prawo wykonywania zawodu, zgodnie z aktualna wiedzą medyczna, dostępnymi jej metodami i środkami, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz ze szczególną starannością ( art. 18 ustawy),
*udzielania mu pomocy przez pielęgniarkę ,położną zgodnie z posiadanymi przez nią kwalifikacjami, w każdym przypadku niebezpieczeństwa utraty przez niego życia lub poważnego uszczerbku na jego zdrowiu( art.19 ustawy),
*uzyskania od pielęgniarki, położnej informacji o jego prawach( art. 20 ust.1 ustawy),
*uzyskania od pielęgniarki, położnej informacji o swoim stanie zdrowia, z zakresie związanym ze sprawowaną przez pielęgniarkę, położną opieką pielęgnacyjną (art. 20 ust.2 ustawy),
*zachowania w tajemnicy informacji związanych z nim, a uzyskanych przez pielęgniarkę, położną w związku z wykonywaniem zawodu ( art. 21 ust. 1 ustawy).
Ustawa o prawach pacjenta zawiera m.in. uregulowanie związane z uzyskiwaniem zgody pacjenta na udzielanie mu świadczeń zdrowotnych lub jej odmowę.
Pacjent ma prawo do wyrażenia zgody na udzielenie mu określonych świadczeń zdrowotnych lub odmowę takiej zgody. Zanim pacjent podejmie stosowną decyzje w tym zakresie ustawa gwarantuje mu prawo do pełnej informacji o swoim stanie zdrowia. Pielęgniarka ,położna zobowiązana jest do udzielenia pacjentowi lub jego ustawowemu przedstawicielowi, gdy pacjent ma mniej niż 16 lat, sformułowanej przystępnie informacji o jego pielęgnacji i zabiegach pielęgnacyjnych. Zgoda lub sprzeciw na udzielanie świadczeń zdrowotnych lub pielęgnacyjnych może być wyrażona ustnie albo przez takie zachowanie pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego, które w sposób nie budzący wątpliwości wskazuje na wolę poddania się takim czynnościom albo brak takiej woli. Ustawa o prawach pacjenta przewiduje formę pisemną uzyskania takiej zgody od pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego tylko w przypadku zabiegu operacyjnego albo zastosowania takiej metody lub diagnostyki, która stwarza podwyższone ryzyko dla pacjenta. W praktyce może się zdarzyć sytuacja, że przedstawiciel ustawowy pacjent który nie ukończył 16 lat, opiekun prawny pacjenta ubezwłasnowolnionego wyrazi zgodę na udzielenie świadczenia zdrowotnego natomiast zgody takiej nie wyrazi i zgłosi sprzeciw sam pacjent. W takim przypadku wymagane jest zezwolenie sadu opiekuńczego.
Innym istotnym i występującym powszechnie w praktyce prawem pacjenta jest prawo do zachowania w tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny, w tym udzielające świadczeń zdrowotnych, informacji związanych z pacjentem , a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu, w szczególności związanych ze stanem zdrowia pacjenta. Informacje związane z omawianą tajemnicą wiąże osoby wykonujące zawód medyczny także po śmierci pacjenta.
Wskazane i omówione wyżej prawa pacjenta to tylko niektóre z praw jakie w związku udzielaniem świadczeń zdrowotnych przysługują pacjentom i powodują po stronie osób wykonujących te świadczenia obowiązek ich zachowania i stosowania.

Halina Domańska
Radca prawny OIPiP

Osoby podejmujące działalność zawodową mogą być zatrudniane w różnych prawnych  formach zatrudnienia przewidzianych w stosownych przepisach. W praktyce występują jednak pewne ograniczenia nie dopuszczające do dowolności w tym zakresie.

Zasady wykonywania szczepień ochronnych  (obowiązkowych wynikających z kalendarza szczepień i nieobowiązkowych) reguluje ustawa z 5 grudnia 2008r  o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych ludzi – zwana dalej u.z.z.z (DZ.U . 234.poz.1570).